تولید کنندگان فرش در قدیم غیر از ریشه و برگ گیاهان و پوسته میوه‌ها وسیله دیگری برای رنگ‌کردن نداشته‌اند و به ناچار با زحمت فراوان و راه های گوناگون رنگ دلخواه خود را از آنها به دست می‌آورده اند. با توجه به اینکه آب و هوا و خاک هر ناحیه گیاهان را با کیفیات مختلف پرورش می دهد و بعضی گیاهان یک محل در نقاط دیگر نمیروید٬ به ناچار در هر منطقه از گیاهان خاص و شیوه رنگرزی متفاوت استفاده کرده‌اند. مثلاً برای رنگ زرد در نواحی خراسان گیاهی به نام اسپرک مصرف می شده و در نواحی مرکزی ایران گیاه دیگری به نام گندل٬ در بعضی نقاط دیگر از برگ درخت مو استفاده می کردند و بعضی اقوام دیگر از ادرار گاو این رنگ را به دست می آورده‌اند. همچنین روناس که مورد استفاده اغلب نقاط ایران بوده در هرنقطه کیفیتی خاص دارد. از روناس یک محل رنگ قرمز شفاف و از محصول محلی دیگر قرمز بسیار سیر مایل به عنابی به دست می‌آید. عوامل موثر دیگر در رنگرزی٬ کیفیت و طرز تهیه رنگ و آمیزش مواد با یکدیگر و مقدار مصرف و مضافات آنهاست. مثلاً یکی پشم را مدتی در آب آهک خیس میکرد و دیگری فقط به مواد ترش قناعت می نمود. یکی قاراقوروت و دیگری دوغ و در محلی دیگر لیمو و جز آن مصرف می‌کردند. ولی با تمام این اختلافات٬ حاصل کار همه آنها در یک چیز مشترک بود و آن ثبوت رنگها و جذاب تر شدن آنها در اثر مرور زمان بوده است.
درباره این سایت